Uzm.Moleküler Biyolog Elina Dinç – Kalıtsal Kolorektal Kanser: Lynch Sendromu

Uzm.Moleküler Biyolog Elina Dinç – Kalıtsal Kolorektal Kanser: Lynch Sendromu

Hepimiz anne ve babamızdan yalnızca göz rengimizi ya da boyumuzu miras almayız; bazen hastalık risklerini de alırız. Lynch Sendromu, işte bu genetik mirasın en sessiz ama en tehlikeli parçalarından biridir. Bu sendrom, kansere yatkınlığı artıran kalıtsal bir hastalıktır ve çoğu kişi bu riski taşıdığını bilmeden hayatına devam eder.

Lynch Sendromu olan bireyler, özellikle kalın bağırsak (kolorektal) ve rahim (endometriyum) kanserlerine genç yaşta yakalanma riski taşır. Bunun yanı sıra mide, yumurtalık, ince bağırsak, idrar yolları gibi birçok organda da kanser gelişme ihtimali artar. En dikkat çekici özelliklerinden biri ise bu kanserlerin çok erken yaşlarda ortaya çıkabilmesidir.

Neden Oluyor?

Bu sendrom, DNA’mızda yer alan ve hücrelerimizdeki hataları tamir etmekle görevli genlerdeki mutasyonlardan kaynaklanır. En sık etkilenen genler: MLH1, MSH2, MSH6 ve PMS2‘dir. Bu genlerdeki bozukluklar, DNA’nın kendi kendini düzgün onaramamasına ve zamanla hücrelerin kontrolsüzce çoğalmasına neden olur.

Tanı Koymak Mümkün mü?

Evet, Lynch Sendromu genetik testlerle tespit edilebilir. Özellikle ailesinde genç yaşta kanser tanısı almış bireyler varsa, genetik danışmanlık almak hayat kurtarıcı olabilir. Ayrıca “mikrosatellit instabilitesi (MSI)” gibi özel testler de bu sendromun izini sürmemizi sağlar.

Erken Bilmek Hayat Kurtarır

Tanı alındıysa korkmaya gerek yok, çünkü erken tanı sayesinde düzenli taramalar, önleyici cerrahiler ve yaşam tarzı değişiklikleri ile kanser riski büyük oranda azaltılabilir. Lynch Sendromu taşıyıcıları, belirli aralıklarla kolonoskopi ve kadınlar için rahim kontrolleri gibi izlem protokollerine alınmalıdır.

Genetik geçmişimizi bilmek, geleceğimizi korumanın anahtarıdır. Lynch Sendromu, sessiz bir tehdit olabilir ama bilgi ve farkındalıkla bu tehdidi etkisiz hale getirmek elimizdedir.